,,Постот во православната црква"
01.12.2023 Во Лешочкиот манастир Митрополитот Тетовско-гостиварски г. Јосиф одржа предавање на тема ,,Постот во православната црква". Пред верниците кои беа присутни од Тетово и Гостивар Митрополитот говореше за постот и неговата суштина и неговите плодови за секој христијанин. Во 40 минутното предавање Митрополитот меѓудругото нагласи: Браќа и сестри започна Божиќниот пост, нека ни е благословен и лесен. Ви благодарам што денес сте тука во Лешочкиот манастир и што сте изразиле желба преку вашите свештеници да одржиме предавање на тема за Постот. Православната Црква го пропишала, покрај Велигденскиот пост, уште и Божикниот пост, Апостолскиот - Петровденски пост и Успенскиот - Богородичен пост, потоа денот пред Богојавление, денот на отсекувањето на главата на светиот Јован Крстител и празникот Воздвижение на Чесниот Крст - Крстовден. Секој пост си има своја тежина и своја суштина. Постот е израз на љубов на созданието кон Создателот. Постот е востановен од Бога со заповедта дадена на првите луѓе во земниот рај – да не јадат од дрвото за познавање на доброто и злото (1. Мој. 2: 17). Преку неа Бог сакал уште на самиот почеток да ги научи луѓето на послушност и воздржување. Во Стариот Завет имаме многу примери за пост: светиот пророк Мојсеј Боговидец постел 40 дена и 40 ноќи (2. Мој. 34: 28), за да се подготви да ги прими Десетте Божји заповеди; светиот пророк Илија со строг пост, духовна чистота и голема ревност за Господа се удостои да ја види Божјата слава (3. Цар. 16: 4-13). А пак, свети Јован Крстител е познат како најголем и најстрог испосник. Воопшто, сите праведници постот го запазувале во помала или поголема мерка.
Самиот Господ Исус Христос се подготвил за сеопшто служење и за искупителниот подвиг преку 40-дневен пост (Матеј 4: 2). Суштината на христијанскиот пост не е умртвување на телото, како што погрешно се мисли, туку умртвување на гревот во нас, зашто гревот предизвикува пропаст и смрт. Закрепнувајќи ја волјата, постот му дава можност на духот да владее со телото. Постот не е цел туку средство – средство да ја смириме сопствената плот и да се очистиме од гревовите. Без молитва и покајание постот станува една обична диета.
Кога христијанинот пости треба да се откаже од секакви светски веселби и задоволства, од посетување на места каде што е возможно да згреши со помисла, збор, или со поглед. Воопшто, треба да се стремиме, колку е можно повеќе, поголем дел од мислите да му ги посветиме на Бога и на тајната умносрдечна молитва. Свети Јован Златоуст вели: „Кога ќе слушнете за постот не плашете се од него како од страшен војвода: тој не е страшен за нас, туку за лошите духови. Ако те обзел лошиот дух, покажи му го лицето на постот, а тој окован со страв и врзан како со железни синџири ќе стане понеподвижен и од каменот, особено кога ќе ја види со него и неговата другарка молитвата.“ Затоа и Христос вели: „Овој род се истерува само со пост и со молитва“ (Матеј 17, 21). Па тогаш, штом е постот толку страшен за нашите непријатели и ги прогонува, потребно е да го сакаме и радосно да го примиме, а не да се плашиме од него. Телесниот пост е неразделно поврзан со духовниот пост. Нема вистински пост без покајание и плач, без смирение, без молитва, без трпение, без љубов и милост кон ближните и без другите свети добродетели.
Според мислењето на митрополитот Антониј кој неодамна го прочитав на едно место вели: Пост е време за напори да се откажеме од сите гревови, но пред сѐ да се потрудиме да се избавиме од лаги.„Црквата нѐ учи дека вистината е – љубов. Љубов кон Бога и ближниот. Нема ништо повозвишено од таа вистина и постот е еден од патиштата да ја достигнеме. Преку постот човекот понира подлабоко во својата душа и согледува што е тоа што пречи во неговото срце да се зацари главната христијанска добродетел – љубовта. А патот кон љубовта е можен само преку вистината и отфрлањето на лагата“.
,,Постот ни е даден за да го почувствуваме присуството Божјо во својот живот“.
Нема вистинска обнова на човечкото битие, нема промена во човекот, вистинска, морална, духовна, економска, душевна, без постот. Нема поважна должност, токму за модерниот човек од неговото враќање кон постот. Постот – како длабинско преумување, пренасочување на целокупното човечко битие, како подвиг на човекот како што би рекол Солжењицин, на самоограничување, на воздржание, воспитание, на својата волја, на својата слобода. Тој и таков пост е нешто кое Црквата го проповеда од памтивек.
По подробното предавање следуваа прашања од страна на гостите, кои направија ова предавање да премине во една поучна систематско-практична дискусија, од која сите извлекоа многу душеполезни знаења, заклучоци и поуки.